IV. MURAT DÖNEMİ: İhtişam ve Zorlukların Birleştiği Bir Dönem
Osmanlı İmparatorluğu
tarihi, birçok unutulmaz lideri ve dönemi barındırmıştır. Bu dönemlerden biri
de IV. Murat dönemidir. "Revan (Erivan) Fatihi" ya da "Bağdat
Fatihi" olarak anılan IV. Murat, 1623-1640 yılları arasında Osmanlı tahtında
17 yıl boyunca hüküm sürmüştür.
IV. Murat, tahta çıkışında Yeniçeriler
tarafından katledilen Genç Osman'ın kardeşi ve sadece 11 yaşındayken tahtına
oturmuş bir padişahtır. İlk zamanlarında annesi Kösem Sultan tarafından
yönetilmiş, ancak zamanla kendi liderlik yeteneklerini göstermiştir. Bu dönemde
önemli bir isyan olan Abaza Paşa Ayaklanması gerçekleşmiştir. Abaza Mehmet
İsyanı, II. Osman'ı şehit eden yeniçerilere karşı başlayan ve Anadolu'da
etkisini sürdüren bir ayaklanmadır.
IV. Murat dönemi, önemli bilim
insanlarının yetiştiği bir dönem olarak da bilinir. Hezarfen Ahmet Çelebi ve
Lagari Hasan Çelebi gibi isimler, ilk uçuş denemeleri yapan ve havacılığa ilgi
duyan bilim insanları olarak bu dönemde ön plana çıkmıştır. Aynı dönemde ünlü
seyyah Evliya Çelebi ve Nakkaş Hattat Ahmet Karahisari de dönemin sanat ve
kültür dünyasına katkıda bulunmuşlardır.
IV. Murat'ın yönetimi, iç siyasi
olaylarla da şekillenmiştir. Nef'i isimli şairin IV. Murat'ı hicivleri
nedeniyle eleştirmesi sonucunda IV. Murat tarafından idam edilmiştir. IV.
Murat'ın hükümdarlığı sırasında Osmanlı Devleti'nde yaşanan aksaklıkları dile
getiren Koçi Bey, IV. Murat'a çeşitli risaleler sunmuş ve imparatorluğun
gelişimine katkıda bulunmuştur.
IV. Murat dönemi, sadece iç siyasi
olaylarla değil, aynı zamanda dış ilişkiler ve savaşlarla da şekillenmiştir.
İranlı Safevilerle 1639 yılında imzalanan Kasrı Şirin Antlaşması, günümüzde
Türkiye-İran sınırını belirleyen önemli bir antlaşmadır.
IV. Murat'ın yönetimi sırasında
getirilen tütün, kahve ve içki yasakları gibi uygulamalar, toplumun günlük
yaşamına etki etmiştir. IV. Murat, ayrıca yatsı namazından sonra fenersiz
dışarıya çıkma yasağı getirmiştir.
Sonuç olarak, IV.
Murat dönemi, hem ihtişamla dolu hem de iç zorluklarla mücadele edilen bir
dönemdir. Bu dönemde Osmanlı İmparatorluğu'nun sınırları genişlemiş, önemli
isyanlar yaşanmış ve bilimden sanata birçok alanda önemli gelişmeler
yaşanmıştır. IV. Murat, Osmanlı İmparatorluğu'nun son fatihi olarak anılmış ve
dönemi, tarih sahnesinde önemli bir iz bırakmıştır. Oktay Tiryakioğlu'nun
"Gürz ve Zafer" adlı romanı, IV. Murat dönemini ele alırken,
Kadızadeliler adlı dini ve siyasi hareketin de imparatorluk yönetimine etkisi
büyük olmuştur. IV. Murat'ın, "Bağdat'ı almaya çalışmak Bağdat'ın
kendisinden daha mı güzeldi ne?" şeklinde tarihe geçen sözü ise dönemin
zorluklarını yansıtan bir ifadedir.
Sizin Görüşünüz Bizim İçin Değerli!