.png)
MEB 2025 11.sınıf tarih 2.dönem 2.yazılı Çalışma Notu
Öğrenciler için hazırlanan 11. Sınıf Tarih Dersi, 2. dönem 2. Sınav Hazırlık Çalışma Notu
11.Sınıf Tarih, 2.Dönem 2.Sınav Çalışma Notu
Şark Meselesi, 19. yüzyılda Osmanlı Devleti'nin zayıflamasıyla birlikte Avrupa devletlerinin Osmanlı topraklarını paylaşma planlarını ifade eder. İlk olarak 1774 Küçük Kaynarca Antlaşması sonrasında gündeme gelmiş, özellikle 19. yüzyıl boyunca Balkanlar, Ortadoğu ve Anadolu üzerindeki emperyalist çıkarlar üzerinden şekillenmiştir. Bu mesele ile Batılı devletler, Osmanlı’nın egemenliğini sınırlandırmayı ve nüfuz alanlarını genişletmeyi amaçlamışlardır. 20. yüzyıl başlarında Osmanlı'nın tamamen parçalanmasıyla birlikte Şark Meselesi büyük ölçüde amacına ulaşmıştır.
Milliyetçilik akımı, bir millete mensup bireylerin ortak dil, kültür ve tarih bilinciyle bağımsız bir devlet kurma isteğini ifade eder. Bu fikir, 1789 Fransız İhtilali ile ortaya çıkmış ve kısa sürede Avrupa’ya, ardından Osmanlı topraklarına yayılmıştır. Osmanlı Devleti’ni çok uluslu bir yapıya sahip olduğu için derinden etkilemiş; özellikle 19. yüzyılda azınlıklar arasında ayrılıkçı hareketlerin artmasına neden olmuştur. Bu süreçte Sırbistan, Yunanistan, Bulgaristan ve Romanya gibi milletler isyan ederek bağımsızlıklarını kazanmış; böylece Osmanlı, Balkanlardaki önemli topraklarını kaybetmiştir.
Kırım Savaşı, 1853-1856 yılları arasında Osmanlı Devleti ile Rusya arasında başlayan ve daha sonra İngiltere, Fransa ve Piemont-Sardinya'nın Osmanlı tarafında savaşa katılmasıyla genişleyen bir savaştır. Savaşın temel nedeni, Rusya’nın Osmanlı üzerindeki nüfuzunu artırmak istemesi ve kutsal yerler üzerindeki hak iddialarıdır. Rusya’nın Sinop’ta Osmanlı donanmasını yakması, Batılı devletlerin Osmanlı’nın tamamen çökeceğinden endişe duymasına neden olmuş ve güç dengesi bozulmasın diye Osmanlı’ya destek vermelerine yol açmıştır. Kırım Savaşı, 1856 Paris Antlaşması ile sona ermiş; Osmanlı Devleti bu Paris Antlaşmasıyla Avrupa devletler topluluğuna dahil edilmiş, Osmanlının toprak bütünlüğü Avrupalı Devletlerin garantisi altına alınmış ancak bu durum Osmanlının dışa bağımlılığını artırmıştır.
Berlin Antlaşması, 13 Temmuz 1878'de Osmanlı Devleti ile Avrupa’nın büyük devletleri arasında imzalanan bir barış antlaşmasıdır. 1877-1878 Osmanlı-Rus Savaşı’ndan sonra imzalanmıştır. Berlin Antlaşması ile Bulgaristan üçe bölünerek küçültüldü, Sırbistan, Karadağ ve Romanya bağımsızlığını kazandı, Bosna-Hersek Avusturya’ya bırakıldı, Kıbrıs ise İngiltere’nin denetimine geçti. Böylece Osmanlı, Balkanlardaki nüfuzunu büyük ölçüde kaybetmiştir.
Mısır Sorunu, 19. yüzyılda Osmanlı valisi Kavalalı Mehmet Ali Paşa’nın Osmanlı’ya karşı isyan etmesiyle başlayan ve büyük devletlerin müdahalesiyle uluslararası bir mesele haline gelen siyasi krizdir. Sorun, Mehmet Ali Paşa’nın Mısır'da güçlü bir yönetim kurarak Osmanlı'dan bağımsız hareket etmeye başlaması ve özellikle Suriye'yi de istemesi üzerine ortaya çıkmıştır. Osmanlı, bu isyanı tek başına bastıramayınca İngiltere ve Fransa gibi devletlerin devreye girmesiyle konu uluslararası boyut kazandı. 1840 Londra Antlaşması ile Mehmet Ali Paşa’nın Mısır valiliği kendisine ve soyuna verildi ancak Mısır, resmen Osmanlı toprağı sayıldı. Bu sorun, Osmanlı'nın artık kendi iç meselelerini bile dış güçlerin desteği olmadan çözemediğini ve giderek bağımlı bir hâle geldiğini göstermektedir.
Tanzimat Fermanı, Osmanlı Devleti’nin dağılmasını önlemek ve Avrupa devletlerinin iç işlerine müdahalesini engellemek amacıyla ilan edilmiştir.
Tanzimat Fermanı, 1839 yılında Sultan Abdülmecid döneminde Gülhane Parkı’nda ilan edilen ve Osmanlı Devleti’nde hukuk ve yönetim alanında yenilikler getiren bir reform belgesidir. Fermanla, halkın can, mal ve namus güvenliğini sağlamak, vergide ve askerlikte adaleti tesis etmek ve gayrimüslim tebaanın haklarını genişleterek Avrupa devletlerinin baskısını azaltmak amaçlanmıştır. Ancak uygulamada yeterli denetim sağlanamadığı, çıkar çevrelerinin direnciyle karşılaşıldığı ve halkın güveni tam olarak kazanılamadığı için Tanzimat Fermanı, tam anlamıyla amacına ulaşamamıştır. Yine de Osmanlı’da anayasal gelişmelere zemin hazırlayan önemli bir adım olmuştur.
Kanun-i Esasi, 1876 yılında Sultan II. Abdülhamid döneminde ilan edilen Osmanlı Devleti’nin ilk anayasasıdır ve meşrutiyet yönetiminin başlangıcını simgeler. Bu anayasa ile padişah yetkileri kısmen sınırlandırılmış, halkın temsilcilerinin yer aldığı bir meclis (Meclis-i Mebusan) kurulmuştur. Amaç, Osmanlı’yı modernleştirmek, devlet otoritesini güçlendirmek ve azınlıkların ayrılıkçı hareketlerini durdurmaktı. Ancak kısa süre sonra II. Abdülhamid meclisi kapatarak anayasal yönetimi askıya aldığı için Kanun-i Esasi tam anlamıyla amacına ulaşamamış, yine de Osmanlı'da anayasal düşüncenin temeli olarak tarihi bir önem kazanmıştır.
Osmanlıcılık, İslamcılık ve Türkçülük fikir akımları, Osmanlı Devleti’ni parçalanmaktan kurtarmak amacıyla ortaya çıkan siyasi düşüncelerdir.
Osmanlıcılık, Tanzimat (1839) ve Islahat (1856) Fermanları sonrasında ön plana çıkmış; din ve etnik köken farkı gözetmeksizin tüm tebaanın eşit haklara sahip Osmanlı vatandaşları olarak görülmesi amaçlamıştır. Ancak Balkanlardaki azınlıkların milliyetçi hareketlerin devam etmesi nedeniyle bu akım başarılı olamamıştır.
İslamcılık, II. Abdülhamid döneminde (1876–1909) devlet politikası haline gelmiş; Osmanlı halifesinin İslam dünyası üzerindeki birleştirici gücünden yararlanarak tüm Müslümanları tek çatı altında toplamayı amaçlamış bir akımdır. Fakat I. Dünya Savaşı yıllarında Arap milliyetçiliğinin yükselmesiyle bu fikir de etkisini kaybetmiştir.
Türkçülük, özellikle II. Meşrutiyet sonrasında (1908) ve I. Dünya Savaşı sürecinde etkili olmuş; Türk milletini merkeze alarak Osmanlı topraklarında Türk kimliği etrafında bir birlik sağlamayı amaçlamıştır.
İlginizi Çekebilecek Yayınlar:
Anahtar Kelimeler: 11. sınıf tarih klasik yazılı soruları, 11. sınıf 2. dönem 2. yazılı tarih, klasik tarih soruları pdf, tarih dersi klasik soru cevap, sınıf tarih sınav soruları ve cevapları, tarih yazılı soruları 2025, müfredata uygun tarih soruları, tarih yazılı örneği indir, sınıf yazılı tarih soruları pdf, lise tarih yazılısı, meb 2.Dönem 2.yazılı örnek soruları, meb 2.Dönem 2.yazılı senaryoları
Hocam konuları başlıklar halinde inceleseydiniz daha anlaşılır ve akılda kalıcı olabilirdi. Notlar için teşekkürler
YanıtlaSil