11. Sınıf Tarih | 4.Ünite Özet | Uluslararası İlişkilerde Denge Stratejisi (1774-1914)

👀

👀

A. 1774-1914 YILLARI ARASINDA OSMANLI DEVLETİ VE AVRUPA

1. Küçük Kaynarca Antlaşması (1774): Osmanlı Devleti, bu antlaşmayla Kırım'ı bağımsız hale getirerek, Rusya'ya Ortodoksları koruma hakkı ve Karadeniz'de ticaret yapma gibi önemli ayrıcalıklar tanımıştır. Bu durum, Osmanlı'nın hem dini hem de siyasi anlamda prestij kaybına yol açmıştır.

2. Kırım’ın Rusya Tarafından İlhakı (1783): Rusya, Kırım’ı Osmanlı himayesinden çıkartarak kendi topraklarına kattı. Bu gelişme Osmanlı-Rus çekişmesinde bir dönüm noktası oldu.

3. Fransız İhtilali (1789): İhtilal sonucunda yayılan özgürlük, eşitlik ve milliyetçilik fikirleri, Osmanlı Devleti’ndeki gayrimüslim ve azınlık gruplarını etkileyerek isyanlara neden oldu.

4. Yaş Antlaşması (1792): Osmanlı Devleti, Kırım'ın Rusya'ya ait olduğunu resmen tanıdı. Bu antlaşma, Rusya'nın Karadeniz’deki üstünlüğünü perçinledi.

5. Sırp İsyanı (1804): Osmanlı’ya karşı ilk bağımsızlık hareketlerinden biri olan bu isyan, Avrupalı devletlerin desteğiyle gerçekleşti ve milliyetçi isyanların başlangıcı oldu.

6. Viyana Kongresi (1815): Avrupa'da siyasi sınırlar yeniden çizildi, Osmanlı bu kongreye davet edilmedi ve Avrupa’da yalnızlaştırıldı. "Şark Meselesi" bu dönemde netleşti.

7. Rum İsyanı (1821): Mora'da başlayan bu isyan, Batı'nın desteğiyle başarıya ulaştı ve Yunanistan’ın bağımsızlığına giden süreci başlattı.

8. Edirne Antlaşması (1829): Osmanlı, Yunanistan'ın bağımsızlığını tanıdı ve Rusya’ya bazı ticari ve siyasi ayrıcalıklar verdi.

9. Hünkâr İskelesi Antlaşması (1833): Rusya ile imzalanan bu antlaşmayla Boğazlar üzerindeki Osmanlı egemenliği sınırlanarak Rusya’ya savaş gemileri için ayrıcalıklar tanındı.

10. Balta Limanı Antlaşması (1838): İngiltere’ye verilen ticari imtiyazlarla Osmanlı ekonomik anlamda dışa bağımlı hale geldi.

11. Tanzimat Fermanı (1839): Osmanlı Devleti, hukuk ve yönetimde reform yaparak bireysel hakları tanıdı; Avrupa hukuk sistemine uyum sağlama yoluna gitti.

12. Londra Boğazlar Sözleşmesi (1841): Boğazlar, savaş gemilerine kapatıldı ve Osmanlı’nın egemenliği uluslararası kurallarla sınırlandı.

13. Kırım Savaşı (1853-1856): Osmanlı, İngiltere ve Fransa’nın desteğiyle Rusya’ya karşı savaştı. Savaş, Osmanlı'nın Avrupa'daki konumunu güçlendirse de, dış yardıma bağımlılığı artırdı.

14. Islahat Fermanı (1856): Gayrimüslimlere daha fazla hak tanındı. Bu ferman, Osmanlı’nın Batı’dan siyasi destek alma çabasının bir parçasıydı.

15. Paris Antlaşması (1856): Osmanlı Devleti Avrupa devleti olarak tanındı fakat toprak bütünlüğü Avrupa devletlerinin garantisine bırakıldı.

16. Kanûn-ı Esâsî’nin İlanı (1876): Osmanlı'nın ilk anayasası ilan edildi. Meşrutiyet yönetimine geçildi, halkın yönetime katılması hedeflendi.

17. 93 Harbi (1877-1878): Osmanlı ağır bir yenilgi aldı. Balkanlar’daki etkinliği büyük ölçüde azaldı.

18. Berlin Antlaşması (1878): Osmanlı, Sırbistan, Karadağ ve Romanya’nın bağımsızlığını kabul etti. Bulgaristan özerk oldu, toprak kayıpları yaşandı.

19. Düyûn-ı Umûmiye İdaresi (1881): Osmanlı borçlarını ödeyemediği için maliyesini Avrupa'nın denetimine bırakmak zorunda kaldı.

20. II. Meşrutiyet’in İlanı (1908): Meşrutiyet yönetimi tekrar yürürlüğe konuldu; anayasal düzene yeniden geçildi.

21. Trablusgarp Savaşı (1911): Osmanlı, İtalya’ya karşı savaşı kaybederek Trablusgarp ve 12 Ada’yı kaybetti.

22. I. Balkan Savaşı (1912): Osmanlı, Balkan devletlerine karşı savaşıp büyük toprak kayıpları yaşadı.

23. II. Balkan Savaşı (1913): Osmanlı, Edirne’yi Bulgaristan’dan geri almayı başardı.

👀

👀

B. OSMANLI DEVLETİ’NİN SİYASİ VARLIĞINA YÖNELİK TEHDİTLER

1- Büyük Devletlerin Osmanlı Devleti Üzerinde Nüfuz Kurma Mücadelesi

19. yüzyılda Osmanlı Devleti, siyasi ve ekonomik zorluklarla mücadele ederken, İngiltere, Fransa, Rusya, Avusturya ve Almanya gibi Avrupa'nın büyük güçleri Osmanlı topraklarında nüfuz kurma yarışına girmiştir. Rusya, Panslavizm politikasıyla Balkanlardaki Slavları Osmanlı’ya karşı kışkırtırken, İngiltere ve Fransa ekonomik çıkarlarını korumak için Osmanlı’yı dışa bağımlı hale getirmiştir. Almanya ise askeri işbirliği ve demiryolu projeleri ile Osmanlı üzerinde etkisini artırmaya çalışmıştır.

2- Viyana Kongresi ve Şark Meselesi (Doğu Sorunu)

1815 Viyana Kongresi, Napolyon Savaşları sonrasında Avrupa'da düzenin yeniden kurulması amacıyla toplanmıştır. Osmanlı Devleti kongreye davet edilmemiştir ancak Şark Meselesi bu kongrede Avrupa’nın gündemine oturmuştur. Şark Meselesi, Osmanlı’nın giderek zayıflamasıyla birlikte topraklarının Avrupalı devletler arasında paylaşılması düşüncesidir. Bu süreçte İngiltere Osmanlı toprak bütünlüğünü savunurken, Rusya Balkanlardaki milliyetçi hareketleri desteklemiştir.

3- 1821 Rum İsyanı ve Yunanistan’ın Kurulması

1821’de Mora’da başlayan Rum İsyanı, Osmanlı için ciddi bir tehdit olmuştur. Avrupa devletleri, özellikle İngiltere, Fransa ve Rusya, bu isyana destek vererek, Osmanlı’yı diplomatik baskı altına almıştır. İsyan sonucunda 1829 Edirne Antlaşması ile Yunanistan bağımsızlığını kazanmıştır. Bu olay, Osmanlı’daki diğer azınlıkları da cesaretlendirmiştir.

4- Kırım Savaşı ve Paris Antlaşması (1853-1856)

Kırım Savaşı, Osmanlı ile Rusya arasında çıkmış ancak İngiltere ve Fransa’nın Osmanlı’yı desteklemesiyle uluslararası bir boyut kazanmıştır. 1856 Paris Antlaşması ile Osmanlı Devleti Avrupa devleti sayılmış, ancak toprak bütünlüğü Avrupa devletlerinin garantisine bırakılmıştır. Bu antlaşma Osmanlı’nın bağımsızlığına gölge düşüren bir gelişme olmuştur.

5- 1877-1878 Osmanlı-Rus Savaşı (93 Harbi) ve Berlin Kongresi
İstanbul (Tersane) Konferansı,

Balkanlardaki krizleri çözmek için düzenlenmiş ancak Osmanlı Devleti bu konferansın kararlarını reddetmiştir. Ardından 1877-1878 Osmanlı-Rus Savaşı yaşanmış ve Osmanlı büyük bir yenilgi almıştır. Savaş sonunda imzalanan Ayastefanos Antlaşması Avrupa’nın tepkisini çekmiş ve Berlin Kongresi toplanmıştır. Berlin Antlaşması ile Sırbistan, Karadağ ve Romanya bağımsız olmuş, Bulgaristan özerk hale gelmiş, Bosna-Hersek Avusturya’ya bırakılmıştır.

6- Asılsız Ermeni İddiaları

19. yüzyılın sonlarına doğru Osmanlı’daki Ermeni toplulukları, Avrupa ve Rusya’nın etkisiyle isyanlar çıkarmaya başlamışlardır. Özellikle 1890’larda çıkan ayaklanmalar, Osmanlı tarafından bastırılmış; ancak bu durum Avrupa’da Osmanlı aleyhine kara propagandaların yayılmasına neden olmuştur. Ermeni iddiaları, Osmanlı’nın içişlerine müdahale aracı olarak kullanılmış ve 20. yüzyılda uluslararası bir sorun hâline gelmiştir.

👀

👀

C. MISIR SORUNU VE MEHMET ALİ PAŞA

1- Mehmet Ali Paşa'nın Yükselişi

Mehmet Ali Paşa, 1805 yılında Mısır Valisi olarak göreve başlamış ve kısa sürede bölgedeki en güçlü siyasi figürlerden biri hâline gelmiştir. Askerî reformlar, modern eğitim, ekonomik yatırımlar ve sanayileşme çalışmaları sayesinde Mısır'da güçlü bir yönetim kurmuştur. Fransız ve İngiliz etkilerine karşı dengeli bir siyaset izlemiş ve merkezi otoriteye karşı bağımsız hareket etmeye başlamıştır.

2- Mısır Sorunu'nun Ortaya Çıkışı

Mehmet Ali Paşa, Osmanlı'dan kalıtsal valilik talep etmiş, bu isteği reddedilince 1831 yılında isyan etmiştir. Kütahya'ya kadar ilerleyen Mehmet Ali Paşa, Osmanlı ordusunu mağlup etmiş ve devlet büyük bir krize sürüklenmiştir. Bu gelişmeler üzerine 1833 Kütahya Antlaşması imzalanmış ve Mısır ile Suriye valilikleri Mehmet Ali Paşa'ya bırakılmıştır.

3- Hünkâr İskelesi Antlaşması (1833)

Kütahya Antlaşması'ndan sonra Osmanlı, Rusya’nın desteğini alabilmek için Hünkâr İskelesi Antlaşması’nı imzalamıştır. Bu antlaşmayla Osmanlı, savaş durumunda Boğazları sadece Rus gemilerine açma taahhüdünde bulunmuştur. Bu durum İngiltere ve Fransa’yı endişelendirmiştir.

4- Nizip Savaşı ve Londra Konferansı

1839’da II. Mahmud, Mehmet Ali Paşa’ya karşı yeni bir sefere çıktı fakat Nizip Savaşı’nda Osmanlı ordusu yenildi. Bu durum üzerine Avrupa devletleri devreye girmiştir. 1840 Londra Konferansı toplanmış ve Mısır'ın yönetimi Mehmet Ali Paşa'nın hanedanına bırakılmış, ancak Mısır Osmanlı’ya bağlı sayılmıştır.

5- Mısır Sorunu’nun Sonuçları

Osmanlı merkezi otoritesi zayıflamıştır.
Mehmet Ali Paşa, Mısır’da yarı bağımsız bir hanedan yönetimi kurmuştur.
Avrupa devletleri, Osmanlı’nın iç işlerine daha fazla müdahale etmeye başlamıştır.
Boğazlar üzerindeki Osmanlı hâkimiyeti tartışmalı hale gelmiştir.

👀

👀

D. BOĞAZLAR MESELESİ

1- Stratejik Önemi

İstanbul ve Çanakkale Boğazları, Karadeniz’i Akdeniz’e bağladığı için hem askerî hem ekonomik açıdan stratejik öneme sahipti. 18. ve 19. yüzyıllarda Osmanlı’nın zayıflamasıyla birlikte Boğazlar üzerindeki egemenlik büyük devletlerin ilgisini çekmiştir.

2- Hünkâr İskelesi Antlaşması (1833)

Mısır Sorunu sırasında Osmanlı, Rusya’dan yardım almak için bu antlaşmayı imzalamış, savaş hâlinde Boğazları sadece Rusya’ya açma taahhüdünde bulunmuştur. Bu durum İngiltere ve Fransa'nın tepkisine neden olmuştur.

3- Londra Boğazlar Sözleşmesi (1841)

İngiltere, Fransa, Rusya, Avusturya ve Prusya arasında imzalanan bu sözleşmeye göre:

Boğazlar barış zamanında tüm savaş gemilerine kapalı tutulacaktı.
Osmanlı Devleti, Boğazlar üzerindeki kontrolünü sürdürse de büyük devletlerin onayına bağlı kalmıştır.

4- Boğazlar Meselesi’nin Sonuçları

Osmanlı, Boğazlar üzerindeki mutlak egemenliğini yitirmiştir.
Rusya, Boğazlara yönelik nüfuzunu artırmak istemiştir.
İngiltere ve Fransa, Osmanlı’yı Rusya’ya karşı denge unsuru olarak görmeye başlamıştır.
Boğazlar uluslararası denetim altına girmiş ve Osmanlı’nın bağımsız hareket etmesi zorlaşmıştır.

E. OSMANLI-RUS REKABETİ (1768-1914)

1- Osmanlı-Rus Savaşları ve Antlaşmalar

1768-1774 Osmanlı-Rus Savaşı, Osmanlı’nın Karadeniz’deki üstünlüğünü koruma çabasının bir sonucudur. Ancak Osmanlı ağır yenilgiler almış ve 1774 Küçük Kaynarca Antlaşması ile:

Kırım’ın bağımsızlığı kabul edilmiştir.
Rusya’ya Karadeniz’de donanma bulundurma hakkı verilmiştir.
Rusya, Osmanlı topraklarındaki Ortodoksların koruyucusu olmuştur.

2- 1787-1792 Osmanlı-Rus Savaşı ve Yaş Antlaşması

Osmanlı, Kırım’ı geri almak amacıyla Rusya’ya savaş açmış ancak başarısız olmuştur. 1792 Yaş Antlaşması ile:

Osmanlı, Kırım’ın Rusya’ya ait olduğunu resmen kabul etmiştir.
Dinyester Nehri, iki ülke arasındaki sınır olmuştur.

3- 19. Yüzyıldaki Gelişmeler

1806-1812 Savaşı sonunda imzalanan Bükreş Antlaşması ile:

Osmanlı, Besarabya’yı Rusya’ya bırakmıştır.
Eflak ve Boğdan'a bazı ayrıcalıklar tanınmıştır.

1828-1829 Savaşı ve Edirne Antlaşması ile:

Yunanistan bağımsız olmuştur.
Rusya, Osmanlı topraklarında ticari ve geçiş hakları elde etmiştir.

4- Kırım Savaşı (1853-1856) ve Paris Antlaşması

Rusya’nın Osmanlı üzerindeki etkisini artırma çabası, İngiltere ve Fransa’nın müdahalesine neden olmuştur. Osmanlı, bu iki ülkenin desteğiyle savaşı kazanmış ve:

1856 Paris Antlaşması ile toprak bütünlüğü garanti altına alınmış,
Karadeniz tarafsız bölge ilan edilmiştir.

5- 93 Harbi (1877-1878) ve Berlin Antlaşması

Rusya, Balkan Slavlarını destekleyerek Osmanlı’ya saldırmış ve Osmanlı büyük kayıplar vermiştir. Önce Ayastefanos Antlaşması, sonra da Berlin Antlaşması ile:

Sırbistan, Karadağ ve Romanya bağımsız olmuştur.
Bulgaristan özerk hâle gelmiştir.
Kars, Ardahan ve Batum Rusya’ya bırakılmıştır.

6- 20. Yüzyıla Doğru Rekabet

II. Meşrutiyet ile birlikte Osmanlı-Rus ilişkileri bir süre yumuşasa da Balkan Savaşları sırasında rekabet yeniden artmıştır. 1914'te I. Dünya Savaşı ile bu rekabet savaş boyutuna ulaşmış ve Osmanlı ile Rusya, farklı bloklarda karşı karşıya gelmiştir.

👀

👀

F. BİRİNCİ DÜNYA SAVAŞI ÖNCESİNDE BLOKLAŞMA VE OSMANLI DEVLETİ’NİN İTTİFAK ARAYIŞLARI

1- Avrupa Devletleri Arasında Bloklaşma

19. yüzyılın sonlarında sanayileşme ve sömürgecilik rekabeti, Avrupa’da yeni siyasi blokların doğmasına neden oldu. Almanya’nın güçlenmesi, diğer büyük devletlerle olan ilişkileri gerdi. Böylece iki büyük blok oluştu:

1.1. Üçlü İttifak (1882)

Almanya, sanayi ve siyasi gücünü artırmak istiyordu.
Avusturya-Macaristan, Balkanlar'da Rusya tehdidine karşı Almanya'nın desteğine ihtiyaç duyuyordu.
İtalya, sömürge rekabetinde İngiltere ve Fransa karşısında Almanya ile iş birliği yaptı. Ancak 1915’te İtilaf Devletleri’ne geçti.

1.2. Üçlü İtilaf (1907)

İngiltere, Almanya'nın yükselişinden rahatsızdı.
Fransa, 1871’de kaybettiği Alsas-Loren bölgesini geri almak istiyordu.
Rusya, Balkanlar ve Osmanlı topraklarında etki kazanmayı hedefliyordu.

2- Osmanlı Devleti’nin İttifak Arayışları
Osmanlı Devleti, zayıflayan siyasi ve askeri durumu nedeniyle bir ittifakla kendi varlığını korumaya çalıştı.

2.1. İngiltere ve Fransa ile İttifak Girişimleri
Osmanlı, öncelikle deniz gücü olan İngiltere ile ittifak yapmak istedi. Ancak İngiltere ve Fransa, Osmanlı’yı zayıf görerek bu teklifi reddetti.

2.2. Almanya ile Yakınlaşma ve İttifak
Osmanlı-Almanya ilişkileri ekonomik ve askeri düzeyde gelişti. Almanya:

Osmanlı topraklarından Bağdat Demiryolu gibi projelerle yararlanmak istiyordu.
İngiltere ve Fransa'nın sömürge yollarını tehdit etmeyi hedefliyordu.

2 Ağustos 1914’te gizli bir ittifak anlaşması imzalandı. Böylece Osmanlı, Almanya yanında savaşa girmeye hazırlandı.

2.3. Osmanlı’nın Savaşa Girişi
Alman Goeben ve Breslau gemileri Osmanlı’ya sığındı ve Rus limanlarını bombaladı. Bunun sonucunda Osmanlı, 29 Ekim 1914’te savaşa girdi.

Sonuç:

Osmanlı, Almanya’nın yanında savaşa katıldı.
Osmanlı toprakları savaş alanı oldu.
Çanakkale, Kafkas, Kanal, Hicaz-Yemen gibi cepheler açıldı.

G. OSMANLI DEVLETİ’NDE DEMOKRATİKLEŞME HAREKETLERİ

1- Sened-i İttifak (1808)

Osmanlı tarihinde merkezi otorite ile taşra yöneticileri (ayanlar) arasındaki ilk yazılı anlaşmadır. II. Mahmud döneminde imzalanmıştır. Bu belgeyle padişah, ayanların varlığını tanımış ve haklarını kabul etmiştir. Bu gelişme, Osmanlı’da anayasal yönetim anlayışının ilk adımı olarak değerlendirilir.

2- Tanzimat Fermanı (1839)

Padişah Abdülmecid tarafından ilan edilmiştir. Osmanlı'da hukuk sisteminde büyük reformlar yapılmasını öngörmüştür:

Herkesin can, mal ve namus güvenliği devlet güvencesine alınmıştır.
Vergi sistemi yeniden düzenlenmiş, askerlik yükümlülüğü kurallara bağlanmıştır.
Gayrimüslim ve Müslümanlar arasında hukuki eşitlik sağlanmaya çalışılmıştır.

3- Islahat Fermanı (1856)

Paris Antlaşması öncesi, Avrupa'nın baskısıyla ilan edilmiştir. Özellikle gayrimüslim haklarını geliştirmiştir:

Devlet memurluğuna gayrimüslimlerin alınması,
Vergi eşitliği,
Mahkemelerin herkese açık hale gelmesi,
Din ve mezhep özgürlüğü sağlanmıştır.

4- Kanûn-ı Esâsî (1876)

Osmanlı'nın ilk anayasal yönetim belgesidir. II. Abdülhamid tarafından ilan edilmiştir:

Meclis-i Mebusan ve Meclis-i Ayan kurulmuştur.
Halk temsilcileri seçimle belirlenmiştir.
Padişah yetkileri sürse de anayasal düzene geçilmiştir.
1878’de meclis kapatılarak İstibdat Dönemi başlamıştır.

5- Osmanlı Hukuk Sisteminde Değişim

Tanzimat ve Islahat dönemlerinde Osmanlı hukukunda köklü dönüşümler yaşanmıştır:

1858 Ceza Kanunu çıkarılmış,
1868’de Nizamiye Mahkemeleri kurulmuştur,
1877’de Mecelle hazırlanarak özel hukuk alanında düzenlemeler yapılmıştır.

6- Osmanlı Devleti’nde Dağılmayı Önleme Çabaları ve Fikir Akımları

Osmanlı’nın dağılmasını önlemek için farklı düşünsel akımlar ortaya çıkmıştır:

Osmanlıcılık: Tüm halkları eşit vatandaş sayma fikridir. Tanzimat ve Meşrutiyet döneminde etkili olmuştur.
İslamcılık: Müslümanların birliğini savunur. II. Abdülhamid döneminde Pan-İslamizm politikası uygulanmıştır.
Türkçülük: Türk milletinin birliğini savunur. Ziya Gökalp bu akımın öncüsüdür. II. Meşrutiyet Dönemi’nde güç kazanmıştır.

7- Seçim ve Meclis Kültürü

Osmanlı’da halkın yönetime katılması amacıyla seçim ve temsil sistemleri uygulanmıştır:

1876’da Meclis-i Mebusan kurulmuştur.
1908’de II. Meşrutiyet ile çok partili hayat başlamıştır.
1912’de ilk modern seçim kanunu çıkarılmıştır.

Sonuç:
19. yüzyıl ve sonrasında Osmanlı Devleti’nde bireysel haklar, temsil, hukuk ve yönetim alanlarında Batı etkili reformlar yapılmış ve demokratikleşme süreci başlatılmıştır.

👀

👀

H. OSMANLI DEVLETİ’NDE DARBELER VE SONUÇLARI

1- 1876 Darbesi

Osmanlı tarihinde önemli kırılma noktalarından biridir. Sultan Abdülaziz, reform yanlısı bürokratlar ve askerler tarafından tahttan indirilmiştir. Yerine V. Murad kısa süreliğine geçse de akli dengesinin yerinde olmaması sebebiyle tahttan alınarak II. Abdülhamid tahta çıkarılmıştır. Bu darbe sonrası Kanûn-ı Esâsî ilan edilmiş ve Meşrutiyet dönemi başlamıştır. Ancak, 1878'de meclis kapatılmış ve İstibdat Dönemi başlamıştır.

2- 1909 Darbesi (31 Mart Vakası)

II. Meşrutiyet sonrası yaşanan bu ayaklanma, meşrutiyet karşıtı grupların tepkisiyle İstanbul’da geniş çaplı bir isyana dönüşmüştür. Hareket Ordusu İstanbul’a gelerek isyanı bastırmış, II. Abdülhamid tahttan indirilmiş ve yerine V. Mehmed Reşad geçirilmiştir. Bu olay sonrası İttihat ve Terakki Cemiyeti, devlet yönetiminde daha da etkili hale gelmiştir.

3- 1913 Darbesi (Babıali Baskını)

23 Ocak 1913’te, Enver Paşa liderliğindeki İttihatçılar, hükümet merkezini basarak Sadrazam Kamil Paşa’yı görevden almıştır. Yerine Mahmut Şevket Paşa atanmıştır. Bu olayla birlikte İttihat ve Terakki Cemiyeti, Osmanlı yönetimini tamamen ele geçirmiştir. Bu gelişme, Osmanlı’nın I. Dünya Savaşı’na girmesine giden süreci başlatmıştır.

4- Darbeler Döneminde Toprak Kayıpları

1876 Darbesi sonrası yaşanan 93 Harbi (1877-78), büyük toprak kayıplarına neden olmuş; Berlin Antlaşması ile Sırbistan, Karadağ, Romanya bağımsız olmuş, Bulgaristan özerk hale gelmiştir.
1909 Darbesi sonrası Trablusgarp Savaşı ile Libya ve 12 Ada kaybedilmiştir. Ardından gelen Balkan Savaşları ile Osmanlı, Balkan topraklarının büyük kısmını kaybetmiştir.
1913 Darbesi sonrası İttihat ve Terakki yönetimi, Osmanlı’yı savaşa sürüklemiş ve savaş sonucunda devletin fiilen sona ermesiyle Arap toprakları elden çıkmıştır.

Sonuç:
Bu darbeler, yalnızca siyasi otorite değişiklikleriyle kalmamış; aynı zamanda Osmanlı’nın toprak bütünlüğünü zedelemiş, savaşlara ve istikrarsızlığa zemin hazırlamıştır.

👀

👀

💬 KONUYU PEKİŞTİRMEK İÇİN HAZIRLADIĞIMIZ ETKİNLİKLER

11. Sınıf Tarih | 4.Ünite Özet | Uluslararası İlişkilerde Denge Stratejisi (1774-1914)