.png)
Sınavlara hazırlanırken, doğru kaynaklarla çalışmak başarının en önemli anahtarıdır.
Sınav yolculuğunda ihtiyacın olan tüm bilgiler burada seni bekliyor;
Şimdi hedeflerine emin adımlarla ilerle!
Osmanlı Tarihi Kronolojisi
Geçmişin İnşa Sürecinde Tarih
1302 - Koyunhisar Savaşı
Gelişme: Osmanlı Beyliği ile Bizans arasında yapılan ilk büyük savaştır.
Açıklama: Osman Gazi döneminde gerçekleşen bu savaş, Osmanlı Beyliği'nin askeri gücünü ve Bizans'a karşı zafer kazanma yeteneğini ortaya koymuştur. Bu zafer, Osmanlı'nın Marmara Bölgesi'ndeki ilerleyişini hızlandırmıştır.
1326 - Bursa'nın Fethi
Gelişme: Osmanlı Devleti'nin ilk başkenti olmuştur.
Açıklama: Orhan Gazi döneminde Bursa fethedilmiş ve Osmanlı Devleti'nin önemli bir idari ve ticari merkezi haline gelmiştir. Bu fetihle birlikte, Osmanlı'nın kurumsallaşma süreci hızlanmıştır.
1329 - Palekanon (Maltepe) Savaşı
Gelişme: Bizans kuvvetleri mağlup edilmiştir.
Açıklama: Bu savaş, Osmanlı'nın Bizans'a karşı üstünlüğünü pekiştirdiği önemli bir dönüm noktasıdır. Anadolu ile Rumeli arasındaki geçiş daha kolay hale gelmiştir.
1331 - İznik'in Fethi
Gelişme: Bizans'ın Anadolu'daki etkisi azalmıştır.
Açıklama: İznik, Osmanlı'nın kültürel ve dini merkezi haline gelmiştir. İlk Osmanlı medresesi burada açılmıştır.
1337 - İzmit'in Fethi
Gelişme: Osmanlı Marmara Bölgesi'nde tam hakimiyet sağlamıştır.
Açıklama: İzmit'in fethi, Osmanlı'nın stratejik kontrolünü artırmış ve Bizans üzerindeki baskıyı daha da artırmıştır.
1345 - Karesioğulları Beyliğinin Alınması
Gelişme: Osmanlı'nın denizcilik faaliyetleri başlamıştır.
Açıklama: Osmanlı, Karesioğulları Beyliği'nin topraklarını alarak denizcilik konusunda önemli bir adım atmıştır. Bu durum Rumeli'ye geçişi kolaylaştırmıştır.
1353 - Çimpe Kalesinin Alınması
Gelişme: Osmanlı ilk kez Rumeli'ye geçmiştir.
Açıklama: Bu kale, Osmanlı'nın Avrupa kıtasında kalıcı yerleşimler kurmasının önünü açmıştır. Balkanlar'daki fetihlerin başlangıcı olarak kabul edilir.
1363 - Edirne'nin Fethedilmesi
Gelişme: Osmanlı'nın Avrupa'daki yeni başkenti olmuştur.
Açıklama: Edirne, Osmanlı'nın Balkan fetihleri için bir üs haline gelmiştir. Stratejik konumu nedeniyle Avrupa'ya ilerleyiş kolaylaşmıştır.
1371 - Çirmen Savaşı
Gelişme: Osmanlı'nın Balkanlarda hakimiyeti pekişmiştir.
Açıklama: Sırp kuvvetlerine karşı kazanılan bu zafer, Osmanlı'nın Balkanlar'daki askeri üstünlüğünü artırmıştır.
1389 - I. Kosova Savaşı
Gelişme: Osmanlı Balkanlar'daki en güçlü devlet olmuştur.
Açıklama: Bu savaşta Osmanlı, Haçlı ordusunu mağlup etmiş ve Balkan topraklarının büyük bölümünü kontrol altına almıştır. Ancak I. Murat savaş sırasında şehit olmuştur.
1396 - Niğbolu Savaşı
Gelişme: Haçlı ordusu mağlup edilmiştir.
Açıklama: Osmanlı, bu zaferle İslam dünyasında büyük bir prestij kazanmıştır. Ayrıca Balkanlardaki hakimiyetini güçlendirmiştir.
1402 - Ankara Savaşı
Gelişme: Timur'un ordusu Osmanlı'yı mağlup etmiştir.
Açıklama: Bu mağlubiyet, Osmanlı'da Fetret Dönemi'nin başlamasına neden olmuştur. Merkezi otorite zayıflamış ve devlet iç karışıklıklara sürüklenmiştir.
1416 - Osmanlı-Venedik Deniz Savaşı
Gelişme: Osmanlı'nın deniz gücünü artırma çabası başlamıştır.
Açıklama: Bu savaş, Osmanlı'nın denizlerde Venedik ile rekabete girdiği ilk büyük mücadelelerden biridir.
1419 - Şeyh Bedreddin İsyanı
Gelişme: Osmanlı'nın dini ve sosyal yapısı üzerinde etkili olmuştur.
Açıklama: Şeyh Bedreddin'in fikirleri, Osmanlı toplumundaki sosyal eşitsizliklere karşı bir başkaldırıya dönüşmüştür. İsyan bastırılmış, ancak fikirleri sonraki dönemlerde de etkili olmuştur.
1413-1421 - Düzmece Mustafa Ayaklanması
Gelişme: Osmanlı'da taht mücadelelerinin bir örneğidir.
Açıklama: Mehmet Çelebi'nin kardeşi olduğunu iddia eden Düzmece Mustafa'nın ayaklanması, Osmanlı'da merkezi otoriteyi zorlamış, ancak bastırılmıştır.
1444 - Edirne Segedin Antlaşması
Gelişme: Osmanlı ile Macarlar arasında barış sağlanmıştır.
Açıklama: Bu antlaşma, Osmanlı'nın Balkanlarda geçici bir süre için rahatlama yaşamasını sağlamıştır. Ancak Haçlı Seferleri kısa sürede yeniden başlamıştır.
1444 - Varna Savaşı
Gelişme: Haçlı ordusu mağlup edilmiştir.
Açıklama: Bu zafer, Osmanlı'nın Balkanlardaki üstünlüğünü tekrar tesis etmiştir. II. Murat, savaşa bizzat katılmıştır.
1448 - II. Kosova Savaşı
Gelişme: Balkanlar tamamen Osmanlı hakimiyetine girmiştir.
Açıklama: Bu savaş, Haçlıların Balkanlarda Osmanlı'ya karşı son büyük direnişidir. Osmanlı'nın zaferi ile Balkanlar uzun süre Osmanlı kontrolünde kalmıştır.
1453 - İstanbul'un Fethi
Gelişme: Osmanlı Devleti'nin başkenti İstanbul olmuştur.
Açıklama: Bizans İmparatorluğu'na son verilmiş ve Osmanlı Devleti Doğu Roma'nın mirasını devralmıştır. **"Orta Çağ" kapanıp "Yeni Çağ" başlamıştır.**
1454 - Sırbistan'ın Fethi
Gelişme: Balkanlarda Osmanlı hâkimiyeti genişlemiştir.
Açıklama: Bu fetihle, Osmanlı Devleti'nin Balkanlar'daki etkinliği artmış ve bölgenin kontrolü sağlanmıştır.
1459 - Amasra'nın Fethi
Gelişme: Cenevizlilerden alınarak Osmanlı topraklarına katılmıştır.
Açıklama: Amasra'nın alınması, Karadeniz ticaretinin kontrolünde önemli bir adım olmuştur.
1460 - Mora'nın Fethi
Gelişme: Osmanlı'nın Yunanistan üzerindeki etkisi artmıştır.
Açıklama: Mora yarımadasının alınmasıyla Osmanlı'nın Akdeniz'deki stratejik gücü güçlenmiştir.
1461 - Sinop ve Trabzon'un Alınması
Gelişme: Karadeniz'in kuzey kıyıları Osmanlı hâkimiyetine girmiştir.
Açıklama: Sinop'un alınmasıyla Candaroğulları Beyliği'ne, Trabzon'un alınmasıyla Pontus Rum İmparatorluğu'na son verilmiştir.
1463 - Bosna - Hersek'in Alınması
Gelişme: Balkanlar'da Osmanlı egemenliği artmıştır.
Açıklama: Bosna ve Hersek'in alınmasıyla birlikte Osmanlı'nın Hristiyan Balkan toplumları üzerindeki yönetimi güçlenmiştir.
1473 - Otlukbeli Savaşı
Gelişme: Akkoyunlu Devleti mağlup edilmiştir.
Açıklama: Bu zaferle, Osmanlı'nın doğu sınırları güvence altına alınmış ve bölgedeki hâkimiyeti pekişmiştir.
1474 - Karamanoğulları'nın Hakimiyet Altına Alınması
Gelişme: Anadolu'da siyasi birliğin sağlanmasına yönelik önemli bir adım atılmıştır.
Açıklama: Karamanoğulları Beyliği'nin etkisiz hâle getirilmesiyle Osmanlı, Anadolu'da daha güçlü bir otorite kurmuştur.
1475 - Kırım'ın Alınması
Gelişme: Karadeniz Türk gölü haline gelmiştir.
Açıklama: Kırım'ın Osmanlı topraklarına katılmasıyla Karadeniz üzerindeki ticaret yolları Osmanlı kontrolüne geçmiştir.
1480 - Otranto (İtalya) Seferi
Gelişme: İtalya'ya yapılan ilk Osmanlı seferidir.
Açıklama: Fatih Sultan Mehmet'in son seferi olan bu harekât, Avrupa'da Osmanlı'ya yönelik ciddi bir korku yaratmıştır.
1481-1495 - Cem Sultan Olayı
Gelişme: Osmanlı'da taht mücadelesi yaşanmıştır.
Açıklama: Cem Sultan ile II. Beyazıt arasındaki bu mücadele, Osmanlı'nın iç siyaseti üzerinde etkili olmuştur. Cem Sultan, Avrupa'ya sığınarak Osmanlı'yı diplomatik baskı altında bırakmıştır.
1492 - İspanya'daki Yahudilerin Kurtarılması
Gelişme: Osmanlı, İspanya'dan sürgün edilen Yahudilere kucak açmıştır.
Açıklama: II. Beyazıt, sürgün edilen Yahudilerin Osmanlı topraklarına yerleşmesini sağlamış ve Osmanlı'nın çok kültürlü yapısını güçlendirmiştir.
1511 - Şahkulu İsyanı
Gelişme: Şah İsmail taraftarları tarafından Anadolu'da çıkarılmıştır.
Açıklama: Bu isyan, Osmanlı'nın doğu bölgelerinde siyasi ve sosyal huzursuzluklara neden olmuştur. İsyan bastırılmış, ancak Safevilerle olan gerginlik artmıştır.
1514 - Çaldıran Muharebesi
Gelişme: Safeviler mağlup edilmiştir.
Açıklama: Bu savaş, Osmanlı'nın doğu sınırlarını güvence altına almış ve Safevilerle mücadelede önemli bir zafer olmuştur.
1515 - Turnadağ Muharebesi
Gelişme: Dulkadiroğulları Beyliği'ne son verilmiştir.
Açıklama: Anadolu'daki siyasi birlik güçlendirilmiş ve Osmanlı'nın otoritesi artırılmıştır.
1516 - Mercidabık Muharebesi
Gelişme: Memluk Devleti mağlup edilmiştir.
Açıklama: Bu zafer, Osmanlı'nın Suriye ve Filistin topraklarını ele geçirmesini sağlamıştır.
1517 - Ridaniye Muharebesi
Gelişme: Memluk Devleti'ne son verilmiştir.
Açıklama: Halifelik Osmanlı'ya geçmiştir ve kutsal emanetler İstanbul'a getirilmiştir. Osmanlı, İslam dünyasının lideri konumuna gelmiştir.
1521 - Belgrad'ın Fethi
Gelişme: Orta Avrupa'nın kapısı Osmanlı'ya açılmıştır.
Açıklama: Belgrad'ın alınması, Kanuni'nin ilk büyük zaferidir. Osmanlı'nın Orta Avrupa'daki ilerleyişi hızlanmıştır.
1526 - Mohaç Meydan Muharebesi
Gelişme: Macaristan Osmanlı'ya bağlanmıştır.
Açıklama: Bu zafer, Osmanlı'nın Batı'daki en büyük başarılarından biridir. Macar Krallığı Osmanlı'ya tâbi hâle gelmiştir.
1538 - Preveze Deniz Savaşı
Gelişme: Akdeniz'de Osmanlı üstünlüğü sağlanmıştır.
Açıklama: Barbaros Hayrettin Paşa komutasındaki Osmanlı donanması, Haçlı donanmasını mağlup ederek Akdeniz'i bir Türk gölü hâline getirmiştir.
1566 - Zigetvar Seferi
Gelişme: Kanuni Sultan Süleyman'ın son seferidir.
Açıklama: Zigetvar Kalesi fethedilmiş, ancak Kanuni sefer sırasında hayatını kaybetmiştir. Osmanlı'nın Avrupa'daki etkinliği zirveye ulaşmıştır.
1596 - Haçova Meydan Muharebesi ve Eğri Kalesi'nin Fethi
Gelişme: Osmanlı ordusu, Haçlı kuvvetlerini büyük bir zaferle mağlup etti.
Açıklama: Bu zafer, Osmanlı'nın Avrupa'daki gücünü pekiştirmiştir. **Eğri Kalesi'nin fethi**, Osmanlı'nın stratejik konumunu güçlendirmiştir.
1600 - Kanije Kalesi'nin Fethi
Gelişme: Osmanlı ordusu, Avusturya'yı mağlup ederek Kanije Kalesi'ni ele geçirmiştir.
Açıklama: Bu zafer, Osmanlı'nın Batı'daki etkinliğini artırmış ve savunma hattını güçlendirmiştir. **Tiryaki Hasan Paşa'nın kahramanlığı** bu savaşta ön plana çıkmıştır.
Sancağa Çıkma Usulü'nün Kaldırılması ve Kafes Usulü'nün Getirilmesi
Gelişme: Şehzadelerin yönetim tecrübesi kazanması uygulamasına son verilmiştir.
Açıklama: Bu değişiklik, Osmanlı hanedanında merkezi otoritenin güçlenmesine ancak yönetim tecrübesinin azalmasına neden olmuştur.
Ekber ve Erşed Sistemi'nin Getirilmesi
Gelişme: Tahta geçişte yaşça en büyük ve en akıllı olan şehzadenin padişah olması kararlaştırılmıştır.
Açıklama: Bu sistem, taht kavgalarını büyük ölçüde azaltmış ve Osmanlı'da istikrar sağlamıştır.
1606 - Zitvatoruk Antlaşması
Gelişme: Osmanlı ile Avusturya arasında imzalanmıştır.
Açıklama: Bu antlaşma ile Avusturya Arşidükü, Osmanlı padişahına eşit kabul edilmiştir. Osmanlı, Avusturya'dan aldığı yıllık vergiyi kaldırmıştır.
1612 - Nasuh Paşa Antlaşması
Gelişme: Osmanlı ile Safeviler arasında imzalanmıştır.
Açıklama: Bu antlaşma ile Safeviler, Osmanlı'ya vergi ödemeyi kabul etmiştir. Doğu sınırında geçici bir barış sağlanmıştır.
1618 - Serav Antlaşması
Gelişme: Osmanlı ile Safeviler arasında imzalanmıştır.
Açıklama: Bu antlaşma, Osmanlı'nın doğu sınırlarında kısa süreli bir barış sağlamıştır.
1621 - Hotin Seferi ve Antlaşması
Gelişme: Osmanlı ile Lehistan arasında savaş yapılmış ve ardından Hotin Antlaşması imzalanmıştır.
Açıklama: Bu antlaşma ile Lehistan, Osmanlı'ya yıllık vergi ödemeyi kabul etmiştir. Ancak II. Osman, ordudaki disiplinsizlik nedeniyle Yeniçeri Ocağı'nı kaldırmayı planlamış, bu durum isyanlara neden olmuştur.
1622 - II. Osman'ın Tahttan İndirilmesi ve Öldürülmesi
Gelişme: Yeniçeriler tarafından gerçekleştirilen bir isyan sonucu tahttan indirilmiştir.
Açıklama: Bu olay, Osmanlı tarihinde bir padişahın askerler tarafından öldürüldüğü ilk olaydır ve devlet otoritesinde ciddi bir zayıflamaya yol açmıştır.
1627 - İstanbul'daki İlk Rum Matbaası
Gelişme: Osmanlı'da ilk matbaa kurulmuştur.
Açıklama: Bu gelişme, Osmanlı'da kültürel ilerlemenin ilk adımlarından biri olarak kabul edilmektedir.
1639 - Kasr-ı Şirin Antlaşması
Gelişme: Osmanlı ile Safeviler arasında imzalanmıştır.
Açıklama: Bu antlaşma ile bugünkü Türkiye-İran sınırları büyük ölçüde belirlenmiştir. Doğu sınırında kalıcı barış sağlanmıştır.
1664 - Vasvar Antlaşması
Gelişme: Osmanlı ile Avusturya arasında imzalanmıştır.
Açıklama: Osmanlı, bu antlaşma ile Uyvar ve Neograd kalelerini almıştır. Ancak, Osmanlı'nın Avrupa'daki etkisi zayıflamaya başlamıştır.
1669 - Girit Adası'nın Fethi
Gelişme: Osmanlı, uzun süren bir kuşatma sonucunda Girit'i ele geçirmiştir.
Açıklama: Bu zaferle Osmanlı, Doğu Akdeniz'deki hâkimiyetini güçlendirmiştir.
1681 - Bahçesaray (Çehrin) Antlaşması
Gelişme: Osmanlı ile Rusya arasında imzalanmıştır.
Açıklama: Bu antlaşma, Osmanlı ile Rusya arasındaki ilk resmi antlaşma olup Ukrayna'da barış sağlamıştır.
1699 - Karlofça Antlaşması
Gelişme: Osmanlı, ilk kez büyük toprak kayıplarına uğramıştır.
Açıklama: Bu antlaşma ile Osmanlı, Macaristan ve Transilvanya'yı Avusturya'ya bırakmıştır. **Batı'daki üstünlük sona ermiştir.**
1700 - İstanbul Antlaşması
Gelişme: Osmanlı ile Rusya arasında imzalanmıştır.
Açıklama: Bu antlaşma ile Azak Kalesi Rusya'ya bırakılmıştır. Rusya'nın Karadeniz'e inmesi kolaylaşmıştır.
1699 - Karlofça Antlaşması
Gelişme: Osmanlı Devleti ile Avrupalı devletler arasında imzalanmıştır.
Açıklama: Bu antlaşma ile Osmanlı, Avusturya'ya Macaristan ve Transilvanya topraklarını bırakmıştır. **Osmanlı'nın Batı'daki üstünlüğü sona ermiştir.**
1700 - İstanbul Antlaşması
Gelişme: Osmanlı ile Rusya arasında imzalanmıştır.
Açıklama: Azak Kalesi Rusya'ya bırakılmış ve Karadeniz'e inme yolu açılmıştır. Bu gelişme, Osmanlı'nın kuzeydeki etkisini azaltmıştır.
1703 - Edirne Vakası
Gelişme: Yeniçeriler isyan çıkarmış ve II. Mustafa tahttan indirilmiştir.
Açıklama: Bu olay sonucunda, III. Ahmet tahta çıkmış ve Osmanlı'da siyasi otorite zayıflamıştır.
1709 - Demirbaş Şarl ve Poltova Savaşı
Gelişme: İsveç kralı Demirbaş Şarl, Çarlık Rusya'ya karşı mağlup oldu.
Açıklama: Bu mağlubiyetin ardından, Şarl Osmanlı'ya sığınmış ve Osmanlı, Rusya ile diplomatik bir süreç yaşamıştır.
1711 - Prut Antlaşması
Gelişme: Osmanlı ile Çarlık Rusya arasında imzalanmıştır.
Açıklama: Bu antlaşma ile Osmanlı, Azak Kalesi'ni geri almış ve Rusya'nın Karadeniz'deki ilerlemesi durdurulmuştur.
1718 - Pasarofça Antlaşması
Gelişme: Osmanlı, Avusturya'nın üstünlüğünü kabul etmiştir.
Açıklama: Bu antlaşma ile Osmanlı, Avrupa'nın üstünlüğünü kabul etmiş ve **Lale Devri başlamıştır.** Bu dönemde kültürel alanda Avrupa örnek alınmaya başlanmıştır.
1727 - İlk Osmanlı Matbaası
Gelişme: İbrahim Müteferrika tarafından ilk matbaa kurulmuştur.
Açıklama: Osmanlı'da kültürel gelişimin bir parçası olarak matbaa, kitap basımında hız ve yaygınlık sağlamıştır. **Basılan ilk eser Vankulu Lügatı'dır.**
1730 - Patrona Halil İsyanı
Gelişme: III. Ahmet tahttan indirilmiş ve Lale Devri sona ermiştir.
Açıklama: Bu isyan, Osmanlı'da sosyal huzursuzluğun ve ekonomik sıkıntıların bir sonucu olarak ortaya çıkmıştır.
1732 - Ahmet Paşa Antlaşması
Gelişme: Osmanlı ile Safeviler arasında imzalanmıştır.
Açıklama: Bu antlaşma ile Osmanlı'nın doğu sınırlarında geçici bir barış sağlanmıştır.
1739 - Belgrad Antlaşması
Gelişme: Osmanlı ile Avrupalı devletler arasında imzalanmıştır.
Açıklama: Bu antlaşma ile Osmanlı, Batı sınırlarında geçici bir üstünlük sağlamış ve Avusturya ile barış yapmıştır.
1740 - Kapitülasyonların Sürekli Hale Getirilmesi
Gelişme: Fransa'ya verilen kapitülasyonlar sürekli hale gelmiştir.
Açıklama: Bu ayrıcalık, Osmanlı'nın ekonomik zayıflamasına yol açmış ve Avrupa'nın Osmanlı üzerindeki etkisini artırmıştır.
1746 - Kerden Antlaşması
Gelişme: Osmanlı ile İran'daki Afşar Hanedanlığı arasında imzalanmıştır.
Açıklama: Bu antlaşma ile doğu sınırlarında barış sağlanmıştır.
1769 - Napolyon Bonapart'ın Doğumu
Gelişme: Fransız komutan ve lider Napolyon dünyaya gelmiştir.
Açıklama: Napolyon, ilerleyen dönemde Avrupa'daki siyasi dengeleri değiştiren bir lider olacaktır.
1770 - Çeşme Baskını
Gelişme: Rus donanması, Osmanlı donanmasını yakmıştır.
Açıklama: Bu olay, Osmanlı'nın donanma gücünü zayıflatmış ve Rusya'nın Karadeniz'deki etkisini artırmıştır.
1773 - Mühendishane-i Bahri Hümayun'un Kurulması
Gelişme: Osmanlı'da subay yetiştirmek amacıyla ilk modern eğitim kurumu açılmıştır.
Açıklama: Bu kurum, Osmanlı'nın askeri alanda modernleşme çabalarının bir parçasıdır.
1774 - Küçük Kaynarca Antlaşması
Gelişme: Osmanlı ile Rusya arasında imzalanmıştır.
Açıklama: Bu antlaşma, Osmanlı'nın 18. yüzyıldaki en ağır toprak kaybını yaşadığı antlaşmadır. Kırım bağımsız hale gelmiş ve Rusya'ya dini ayrıcalıklar tanınmıştır.
1783 - Kırım'ın İlhakı
Gelişme: Çarlık Rusya, Kırım'ı topraklarına katmıştır.
Açıklama: Bu ilhak, Osmanlı'nın Karadeniz'deki üstünlüğünü kaybetmesine yol açmıştır.
1789 - Fransız İhtilali
Gelişme: Fransız İhtilali, Avrupa'daki siyasi dengeleri kökten değiştirmiştir.
Açıklama: İhtilal, milliyetçilik akımlarının ortaya çıkmasına ve Osmanlı topraklarındaki azınlık isyanlarının artmasına neden olmuştur.
1791 - Ziştovi Antlaşması
Gelişme: Osmanlı ile Avusturya arasında imzalanmıştır.
Açıklama: Bu antlaşma ile Avusturya savaştan çekilmiş ve Osmanlı, Batı cephesinde rahatlama sağlamıştır.
1791 - Kalas Ateşkes Antlaşması
Gelişme: Osmanlı ile Rusya arasında ateşkes sağlanmıştır.
Açıklama: Bu ateşkes, iki taraf arasında geçici bir barış ortamı oluşturmuştur.
1792 - Yaş Antlaşması
Gelişme: Osmanlı ile Rusya arasında imzalanmıştır.
Açıklama: Bu antlaşma ile Kırım'ın Rusya'ya ait olduğu resmen kabul edilmiştir. Osmanlı, Karadeniz'deki etkisini büyük ölçüde kaybetmiştir.
1793 - Vehhabi Ayaklanması
Gelişme: Arabistan'da Vehhabiler isyan etmiştir.
Açıklama: Bu ayaklanma, Osmanlı'nın Hicaz bölgesindeki kontrolünü zorlamış ve dini otoritesine meydan okumuştur.
1793 - Nizam-ı Cedid Ordusu'nun Kurulması
Gelişme: Avrupa tarzında eğitim alan modern bir ordu oluşturulmuştur.
Açıklama: Bu reform, Osmanlı'nın askeri modernleşme çabalarının önemli bir parçasıdır. Ancak Yeniçerilerin tepkisiyle karşılaşmıştır.
1795 - Mühendishane-i Berr-i Hümayun'un Kurulması
Gelişme: Subay yetiştirmek için modern bir askeri okul açılmıştır.
Açıklama: Bu okul, Osmanlı ordusunun teknik ve stratejik açıdan güçlendirilmesi amacıyla kurulmuştur.
1798 - Napolyon'un Mısır'ı İşgali
Gelişme: Napolyon Bonapart komutasındaki Fransız ordusu Mısır'ı işgal etmiştir.
Açıklama: Bu işgal, Osmanlı'nın Akdeniz'deki stratejik pozisyonunu tehdit etmiş ve İngiltere'nin bölgeye müdahale etmesine yol açmıştır.
1799 - Akka Kuşatması
Gelişme: Fransız ordusu Akka Kalesi'ni kuşatmış ancak başarısız olmuştur.
Açıklama: Akka savunması, Osmanlı'nın önemli bir direniş başarısı olarak tarihe geçmiştir. Cezzar Ahmet Paşa'nın liderliği ön plana çıkmıştır.
1804 - Sırp İsyanı
Gelişme: Sırplar Osmanlı'ya karşı isyan etmiştir.
Açıklama: Osmanlı'ya isyan eden ilk millet olan Sırplar, bağımsızlık yolunda önemli bir adım atmıştır.
1807 - Kabakçı Mustafa Ayaklanması
Gelişme: Yeniçerilerin çıkardığı isyan sonucu III. Selim tahttan indirilmiştir.
Açıklama: Bu ayaklanma, Nizam-ı Cedid reformlarının sonunu getirmiş ve Osmanlı'da reform karşıtı grupların zaferiyle sonuçlanmıştır.
1807 - Tilsit Antlaşması
Gelişme: Rusya ile Osmanlı Devleti arasında gizli bir antlaşma imzalanmıştır.
Açıklama: Bu antlaşma, Napolyon Savaşları sırasında Osmanlı'nın diplomatik yalnızlığını göstermiştir.
1808 - Senedi İttifak
Gelişme: II. Mahmut ile Ayanlar arasında imzalanmıştır.
Açıklama: Osmanlı tarihinde ilk kez padişahın yetkilerini sınırlayan bir belge imzalanmıştır. Bu belge, merkezi otoriteyi zayıflatmıştır.
1808 - Sekban-ı Cedid ve Eşkinci Ocağı'nın Kaldırılması
Gelişme: Yeniçerilerin baskısı sonucu bu modernleşme girişimleri sonlandırılmıştır.
Açıklama: Yeniçeri Ocağı'nın gücü, reformların önünde büyük bir engel olmaya devam etmiştir.
1812 - Bükreş Antlaşması
Gelişme: Osmanlı ile Çarlık Rusya arasında imzalanmıştır.
Açıklama: Bu antlaşma ile Sırplar bazı ayrıcalıklar elde etmiş, Osmanlı'nın Balkanlardaki otoritesi zayıflamıştır.
1826 - Yeniçeri Ocağı'nın Kaldırılması
Gelişme: "Vakayı Hayriye" olarak bilinen bu olay sonucunda Yeniçeri Ocağı kapatılmıştır.
Açıklama: Yerine **Asakir-i Mansure-i Muhammediye** ordusu kurulmuş ve Osmanlı'da askeri modernleşme başlamıştır.
1827 - Navarin Baskını
Gelişme: Osmanlı donanması, Avrupalı güçler tarafından yakılmıştır.
Açıklama: Bu olay, Osmanlı'nın deniz gücünü zayıflatmış ve Mora Yarımadası'ndaki Rum isyanlarını güçlendirmiştir.
1829 - Edirne Antlaşması
Gelişme: Çarlık Rusya ile Osmanlı arasında imzalanmıştır.
Açıklama: Bu antlaşma ile **Rumlar bağımsız olmuş** ve **Sırplar özerklik kazanmıştır**. Osmanlı'nın Avrupa'daki etkisi azalmıştır.
1830 - Cezayir'in İşgali
Gelişme: Fransa, Osmanlı'nın Kuzey Afrika'daki toprağı Cezayir'i işgal etmiştir.
Açıklama: Osmanlı'nın Kuzey Afrika üzerindeki hâkimiyeti zayıflamış ve Fransa bölgede etkin bir güç olmuştur.
1831 - İlk Nüfus Sayımı
Gelişme: Osmanlı'da askerlik ve vergi düzenlemesi amacıyla nüfus sayımı yapılmıştır.
Açıklama: Bu sayım, Osmanlı'da merkeziyetçiliği güçlendirmek için atılmış önemli bir adımdır.
1833 - Kütahya Antlaşması
Gelişme: Osmanlı ile Mısır Valisi Kavalalı Mehmet Ali Paşa arasında imzalanmıştır.
Açıklama: Bu antlaşma ile Mısır ve bazı bölgeler Mehmet Ali Paşa'ya verilmiş, Osmanlı'nın otoritesi zayıflamıştır.
1833 - Hünkar İskelesi Antlaşması
Gelişme: Osmanlı ile Çarlık Rusya arasında imzalanmıştır.
Açıklama: Bu antlaşma ile Rusya, Boğazlar üzerinde önemli bir stratejik avantaj elde etmiştir.
1838 - Balta Limanı Antlaşması
Gelişme: Osmanlı ile İngiltere arasında ticari bir antlaşma imzalanmıştır.
Açıklama: Bu antlaşma, Osmanlı'nın ekonomik bağımsızlığını kaybetmesine yol açmış ve yerli üretimi zayıflatmıştır.
1839 - Nizip Muharebesi
Gelişme: Osmanlı, Mısır Valisi Kavalalı Mehmet Ali Paşa'ya karşı savaşta mağlup olmuştur.
Açıklama: Bu savaş, Osmanlı'nın askeri gücünün zayıflığını açıkça ortaya koymuştur.
II. Mahmut Dönemi'ndeki Diğer Reformlar
- İlk kez Avrupa'ya öğrenci gönderildi.
- Devlet memurları maaşa bağlandı.
- İstanbul'da ilköğretim zorunlu hale getirildi.
- Divan teşkilatı kaldırılarak bakanlıklar (nazırlıklar) kuruldu.
- Haksız bir uygulama olan **Müsadere Sistemi** kaldırıldı.
- İltizam ve Tımar sistemi kaldırıldı.
- Rüştiyeler (ortaokullar) açıldı.
- İlk Posta Teşkilatı kuruldu.
- Karantina Teşkilatı oluşturuldu.
1862 - İlk Posta Pulu Basıldı
Gelişme: Osmanlı'da ilk posta pulu tedavüle girdi.
Açıklama: Posta hizmetlerinin modernleşmesi ve yaygınlaşması için önemli bir adımdır.
1863 - Galatasaray Sultanisi'nin Açılması
Gelişme: Modern eğitim veren Galatasaray Sultanisi (Lisesi) açılmıştır.
Açıklama: Osmanlı'da eğitimin Batı tarzında modernleşmesine yönelik önemli bir adım olmuştur.
1863 - Bank-ı Osman-i Şahane'nin Kurulması
Gelişme: Osmanlı Bankası kurulmuştur.
Açıklama: Osmanlı'nın mali yapısını güçlendirmek amacıyla İngiliz ve Fransız ortaklığıyla kurulmuştur.
1864 - Vilayet Nizamnamesi
Gelişme: Devlet, vilayet, liva (sancak), kaza ve köy gibi idari birimlere ayrılmıştır.
Açıklama: Bu düzenleme, Osmanlı'da modern idari yapılanmanın temellerini atmıştır.
1865 - Beylerbeyi Sarayı'nın İnşası
Gelişme: Beylerbeyi Sarayı inşa edilmiştir.
Açıklama: Bu saray, Osmanlı'nın mimari zenginliğinin bir göstergesi olarak Boğaz'da yer almıştır.
1867 - Memleket Sandıkları'nın Kurulması
Gelişme: Ziraat Bankası'nın temeli sayılan Memleket Sandıkları kurulmuştur.
Açıklama: Tarımsal üretimi desteklemek ve köylülerin finansal ihtiyaçlarını karşılamak amacıyla oluşturulmuştur.
1869 - Süveyş Kanalı'nın Açılması
Gelişme: Akdeniz ile Kızıldeniz'i birleştiren Süveyş Kanalı açılmıştır.
Açıklama: Bu kanal, dünya ticaretinin yönünü değiştirmiş ve Osmanlı topraklarında stratejik önemi artırmıştır.
1870 - Darülfünun'un Açılması
Gelişme: İlk Osmanlı üniversitesi açılmıştır.
Açıklama: Bu kurum, Cumhuriyet döneminde İstanbul Üniversitesi'ne dönüştürülmüştür.
1870 - Darülmuallimat'ın Açılması
Gelişme: İlk kız öğretmen okulu açılmıştır.
Açıklama: Kadınların eğitim alması ve öğretmenlik yapması için önemli bir adımdır.
1873 - Darüşşafaka'nın Açılması
Gelişme: Yetim ve öksüz çocuklar için Darüşşafaka açılmıştır.
Açıklama: Eğitimde sosyal sorumluluk anlayışının bir örneği olarak, imkanı olmayan çocuklara eğitim verilmiştir.
1875 - Ramazan Kararnamesi
Gelişme: Osmanlı Devleti iflas ettiğini ilan etmiştir.
Açıklama: Bu kararname, Osmanlı'nın mali krizi ve dış borçlarını ödeyememe durumunu resmileştirmiştir.
Sultan I. Abdülaziz'in Hayatı
Gelişme: 1830 yılında İstanbul'da doğmuş ve II. Mahmut'un oğlu olarak dünyaya gelmiştir.
Açıklama: **Yavuz Sultan Selim'den sonra Mısır'ı ziyaret eden ilk ve tek Osmanlı padişahıdır.** Avrupa'ya gezi düzenleyen ilk Osmanlı padişahı olarak modernleşme çabalarında önemli bir yere sahiptir. Sporla yakından ilgilenmiş ve Osmanlı donanmasının modernizasyonu için çalışmalarda bulunmuştur. Ancak tahtan indirilmiş ve Osmanlı tarihinde öldürülen son padişah olarak kayıtlara geçmiştir.
1876 - İstanbul (Tersane) Konferansı
Gelişme: Balkanlardaki halkların özgürlüklerini görüşmek amacıyla düzenlenmiştir.
Açıklama: Osmanlı, Avrupalı devletlerin müdahaleleriyle iç işlerinde daha fazla baskı altına girmiştir.
1876 - Kanuni Esasi'nin İlanı
Gelişme: Osmanlı Devleti'nin ilk anayasası yürürlüğe girmiş ve Meşrutiyet yönetimine geçilmiştir.
Açıklama: Bu anayasa, Osmanlı'da modernleşme ve demokratikleşme yolunda önemli bir adımdır.
1877 - 93 Harbi
Gelişme: Osmanlı ile Rusya arasında savaş başlamıştır.
Açıklama: Bu savaş, Osmanlı'nın ağır yenilgisiyle sonuçlanmış ve ciddi toprak kayıplarına yol açmıştır.
1878 - Ayestefanos ve Berlin Antlaşmaları
Gelişme: 93 Harbi sonrası Rusya ile Ayestefanos Antlaşması imzalanmış, ancak İngiltere'nin itirazı üzerine Berlin Antlaşması yapılmıştır.
Açıklama: Berlin Antlaşması ile Osmanlı, Batum, Kars, Ardahan ve Doğu Beyazıt'ı Rusya'ya bırakmıştır. Ayrıca Kıbrıs Adası, İngiltere'nin kontrolüne geçmiştir.
1878 - Mebusan Meclisi'nin Kapatılması
Gelişme: Meşrutiyet süresiz askıya alınmıştır.
Açıklama: Bu olay, II. Abdülhamit'in baskıcı İstibdat Dönemi'ni başlatmıştır.
1881 - Muharrem Kararnamesi ve Duyun-ı Umumiye
Gelişme: Osmanlı Devleti mali iflasını ilan etmiş ve borçlarını tahsil etmek için Duyun-ı Umumiye İdaresi kurulmuştur.
Açıklama: Bu durum, Osmanlı'nın ekonomik bağımsızlığını kaybetmesine neden olmuştur.
1882 - Mısır'ın İngiltere'nin Kontrolüne Geçmesi
Gelişme: Mısır Hidivliği, İngiliz kontrolüne geçmiştir.
Açıklama: Bu olay, Osmanlı'nın Afrika'daki etkisinin azalmasına yol açmıştır.
1883 - Sanayi Nefise Mektebi'nin Açılması
Gelişme: Meslek liselerinin temeli sayılan Sanayi Nefise Mektebi açılmıştır.
Açıklama: Osmanlı'da sanat eğitimi modernleşme sürecine dahil edilmiştir.
1891 - Hamidiye Alayları'nın Kurulması
Gelişme: Doğu Anadolu'da asayişi sağlamak ve bölgedeki aşiretleri denetim altına almak amacıyla kurulmuştur.
Açıklama: Bu alaylar, Osmanlı'nın bölgedeki otoritesini güçlendirmek için kullanılan bir mekanizma olmuştur.
1897 - Dömeke Muharebesi
Gelişme: Osmanlı ile Yunanistan arasında yapılmıştır.
Açıklama: Osmanlı'nın askeri başarılarına rağmen savaşın siyasi sonuçları sınırlı kalmıştır.
1900 - Hicaz Demiryolu'nun İnşası
Gelişme: Mekke ve Medine'ye ulaşımı kolaylaştırmak amacıyla yapımına başlanmıştır.
Açıklama: Bu demiryolu, Osmanlı'nın Arap Yarımadası'ndaki etkisini artırmayı amaçlamıştır.
1908 - İkinci Meşrutiyet'in İlanı
Gelişme: İttihat ve Terakki Cemiyeti'nin çalışmaları sonucunda Meşrutiyet yeniden ilan edilmiştir.
Açıklama: Bu dönem, Osmanlı'da siyasi reformların hızlandığı bir dönemi başlatmıştır.
1909 - 31 Mart Vakası ve II. Abdülhamit'in Tahttan İndirilmesi
Gelişme: İsyan sonucunda II. Abdülhamit tahttan indirilmiştir.
Açıklama: Bu olay, Osmanlı'da siyasi istikrarsızlığın artmasına neden olmuştur. II. Abdülhamit yerine V. Mehmet tahta çıkmıştır.
Sizin Görüşünüz Bizim İçin Değerli!