.png)
AÇIK UÇLU SORULAR
1. Küçük Kaynarca Antlaşması’nın Osmanlı Devleti açısından siyasi ve dini sonuçlarını açıklayınız.
Antlaşma ile Osmanlı Devleti, Kırım üzerindeki egemenliğini kaybetmiş, Rusya Ortodoksların koruyucusu konumuna gelmiştir. Bu durum Osmanlı'nın iç işlerine dış müdahalenin başlangıcını oluşturmuştur.
2. Şark Meselesi'nin ortaya çıkışını ve Avrupa devletlerinin bu meseleye yaklaşımlarını değerlendiriniz.
Şark Meselesi, Osmanlı'nın zayıflamasıyla birlikte Avrupa'nın Osmanlı topraklarını paylaşma politikasıdır. İngiltere, Rusya ve Fransa gibi devletler bu süreçte kendi çıkarları doğrultusunda Osmanlı'nın iç işlerine karışmıştır.
3. Mehmet Ali Paşa'nın Osmanlı merkezi otoritesine karşı izlediği politikaların, Osmanlı-Mısır ilişkilerine etkisini yorumlayınız.
Mehmet Ali Paşa, Mısır’da güçlü bir yönetim kurarak Osmanlı’dan bağımsız politikalar izledi. Bu durum Osmanlı ile Mısır arasında gerginliğe ve savaşlara yol açmış, sonunda Kütahya Antlaşması ile Mısır’a özerklik verilmiştir.
4. Boğazlar Meselesi'nin uluslararası bir sorun hâline gelmesini sağlayan gelişmeleri kronolojik olarak açıklayınız.
Hünkâr İskelesi Antlaşması ile başlayan süreç, 1841 Londra Boğazlar Sözleşmesi ile uluslararası hale gelmiştir. Boğazlar üzerinde Osmanlı'nın mutlak egemenliği kalmamış, büyük devletler karar süreçlerine dâhil olmuştur.
5. Tanzimat ve Islahat Fermanları’nın Osmanlı’daki toplumsal yapıya etkilerini karşılaştırmalı olarak açıklayınız.
Tanzimat Fermanı tüm halklara can ve mal güvenliği sağlarken, Islahat Fermanı özellikle gayrimüslimlere ayrıcalıklar tanımış ve eşit yurttaşlık anlayışını derinleştirmiştir.
6. 93 Harbi (1877–1878) sonrasında Osmanlı'nın uğradığı kayıpların uzun vadeli etkilerini değerlendiriniz.
93 Harbi sonunda imzalanan Berlin Antlaşması ile Osmanlı, Balkanlardaki topraklarını büyük ölçüde kaybetmiş, birçok millet bağımsızlığını kazanmıştır. Bu durum milliyetçilik akımlarını hızlandırmıştır.
7. İttihat ve Terakki Cemiyeti’nin Osmanlı siyasi hayatındaki rolünü ve 1913 Babıali Baskını’nın yönetim üzerindeki etkilerini açıklayınız.
İttihat ve Terakki Cemiyeti II. Meşrutiyet’in ilanında etkili olmuş, Babıali Baskını ile fiilen yönetimi ele geçirmiştir. Bu olayla birlikte tek parti yönetimi dönemi başlamıştır.
8. Osmanlı Devleti’nin 19. yüzyıldaki ittifak arayışlarının sebeplerini ve sonuçlarını örneklerle değerlendiriniz.
Osmanlı, yalnız kaldığı savaşlardan sonra büyük devletlerle ittifak arayışına girmiştir. Almanya ile yakınlaşarak I. Dünya Savaşı’na katılmış, bu da devletin yıkılış sürecini hızlandırmıştır.
9. II. Abdülhamid’in uyguladığı istibdat yönetimi ile meşrutiyet yönetimi arasındaki farkları yorumlayınız.
İstibdat döneminde meclis kapalı, basın sansürlü ve muhalefet bastırılmıştır. Meşrutiyet döneminde ise anayasal düzene geçilmiş ve halk temsilcilerinin yer aldığı meclis açılmıştır.
10. Osmanlı Devleti’nin dağılmasını önlemeye yönelik geliştirilen fikir akımlarını (Osmanlıcılık, İslamcılık, Türkçülük) karşılaştırmalı olarak açıklayınız.
Osmanlıcılık tüm milletleri eşit saymayı, İslamcılık Müslümanları bir arada tutmayı, Türkçülük ise Türk kimliği etrafında birlik sağlamayı amaçlamıştır. Hiçbiri Osmanlı’yı parçalanmaktan kurtaramamıştır.
11. Paris Antlaşması (1856) ile Osmanlı’nın Avrupa devleti sayılmasının ne gibi siyasi sonuçları olmuştur? Açıklayınız.
Bu antlaşmayla Osmanlı Devleti Avrupa devleti sayılmış, toprak bütünlüğü büyük devletlerin garantisi altına alınmıştır. Ancak bu durum dış müdahalelere zemin hazırlamıştır.
12. Tanzimat Dönemi'nde Osmanlı yönetiminin değişen halk-devlet ilişkisine nasıl yaklaştığını değerlendiriniz.
Devlet, halkın hak ve özgürlüklerini güvence altına alarak merkezi otoriteyi güçlendirmeye çalışmıştır. Bu, yönetilenlerle yönetenler arasındaki mesafeyi azaltmıştır.
13. Osmanlı Devleti’nin Almanya ile yakınlaşmasının nedenlerini ve bu durumun I. Dünya Savaşı sürecine etkilerini açıklayınız.
İngiltere ve Fransa ile sorunlar yaşayan Osmanlı, Almanya’ya yönelmiş, bu yakınlaşma sonucunda Osmanlı İttifak Devletleri yanında savaşa girmiştir.
14. Meşrutiyet yönetimlerinin Osmanlı siyasi sistemine katkılarını değerlendiriniz.
Meşrutiyet yönetimi ile anayasal düzene geçilmiş, halkın temsilcileri meclise girmiş ve yönetim tek kişi iradesinden çıkmaya başlamıştır.
15. Osmanlı Devleti’nde yaşanan darbelerin yönetim istikrarına ve toprak bütünlüğüne etkilerini yorumlayınız.
Darbeler, sık sık yönetim değişikliğine ve karar süreçlerinde tutarsızlıklara yol açmış, bu durum devletin zayıflamasına ve toprak kayıplarına neden olmuştur.
16. Boğazların denetimi üzerindeki uluslararası mücadelelerin Osmanlı’nın dış politikasını nasıl etkilediğini açıklayınız.
Osmanlı, boğazlar nedeniyle büyük devletler arasında denge siyaseti izlemek zorunda kalmış, bu da bağımsız karar almasını zorlaştırmıştır.
17. İkinci Meşrutiyet’in ilanı sonrası Osmanlı halkının siyasete katılımında yaşanan değişimleri yorumlayınız.
Halk, temsilcileri aracılığıyla meclise katılmış, siyasi partiler kurulmuş ve kamuoyu oluşmaya başlamıştır. Bu, siyasi bilinçte artış sağlamıştır.
18. Milliyetçilik akımının Osmanlı’daki çok uluslu yapıya etkilerini açıklayınız.
Milliyetçilik, azınlık topluluklarda bağımsızlık arzusu uyandırmış, isyanlara yol açarak Osmanlı'nın parçalanma sürecini hızlandırmıştır.
19. Osmanlı Devleti'nin reform çabalarının başarısız olmasında iç ve dış etkenleri birlikte değerlendiriniz.
İçerideki bürokratik direnç ve halkın alışkanlıklarıyla reformlara tepki vermesi, dışarıda ise büyük devletlerin çıkar çatışmaları bu süreci zayıflatmıştır.
20. Osmanlı-Rus Savaşları'nın Osmanlı’nın modernleşme çabalarına etkisini yorumlayınız.
Bu savaşlar Osmanlı'nın askeri zayıflığını göstermiş, teknik, eğitim ve ordu reformlarını hızlandırmıştır. Ancak ekonomik yük de artmıştır.
Sizin Görüşünüz Bizim İçin Değerli!